In de media
Titel
Datum
Publicatie
Onderwerp
Genre
‘Meer om delen dan om verzamelen’
19/8/2006
Het Financieele Dagblad
mecenaat
interview
Schrijver, journalist en bijna van het ene op het andere moment kunstverzamelaar. Han Nefkens is echter een buitenbeentje onder de collectioneurs. Het gaat hem niet om het bezit, maar om het aanmoedigingseffect.

Karel Ankerman

'Ik ben net terug van de opening van de tentoonstelling 'Access for All' in Sittard, daarna in Leeuwarden. Dinsdag ben ik weer in Sittard voor een educatief programma voor de EO. Tot 15 april in Barcelona, met de paasdagen in Amsterdam, aansluitend naar Parijs voor een bespreking met het Institut Neerlandais. 25 april weer in Nederland voor tv-opnamen en om te spreken op een farmacologiecongres, de 29ste terug in Barcelona. Daarna wordt het hectisch...' Kunstverzamelaar Han Nefkens luistert geamuseerd naar de inhoud van een e-mail die weergeeft waar hij zich afgelopen april mee bezig heeft gehouden.

Nefkens (52) is in de kunstwereld relatief onbekend, maar dat verandert snel. De schrijver en oud-journalist begon zes jaar geleden in stilte met het verzamelen van hedendaagse kunst. Tegenwoordig verbindt hij zijn naam aan tentoonstellingen met kunstwerken uit zijn verzameling, die hij in samenwerking met een aantal musea uit binnen- en buitenland organiseert. Zijn collectie telt inmiddels ruim 450, voornamelijk fotografische werken, ondergebracht in de H+F Collectie, genoemd naar hemzelf en zijn levensgezel Felipe. Nefkens is vrijwel zeker de enige collectioneur in Nederland die meteen afstand doet van zijn aankopen. 'Het gaat meer om het delen dan het verzamelen', zegt hij. Hij overlegt over zijn aankopen met de musea die de werken permanent in bruikleen krijgen, onder voorwaarde dat ze eens in de vijf jaar vertoond worden. Zijn belangstelling gaat verder dan het verzamelen van kunstwerken: 'Ik vind het leuk om aan de bakermat van het kunstproces te staan en om iets mogelijk te maken wat er nog niet is.'

Zo kocht Nefkens onlangs de zilveren outfit van Viktor & Rolf en schonk die in langdurige bruikleen aan het Utrechtse Centraal Museum. Hij wil voortaan jaarlijks investeren in projecten op het raakvlak van mode en kunst en richtte daartoe het speciale mecenaat H+F/Fashion on the Edge-projecten op. Bij Museum Boijmans van Beuningen richtte hij een jaar geleden het mecenaat H+F op, dat een vijftal internationale kunstenaars voor langere tijd volgt en tevens eenmalige installaties en interventies in het museum mogelijk maakt. Naast de collectie heeft Nefkens, zelf seropositief, de Stichting ArtAids opgericht. Kunst en het vechten tegen aids gaan in Nefkens' optiek goed samen. Voor het project 'Access for all' nodigde hij tien kunstenaars uit, zoals Shirin Neshat, Lawrence Weiner en Sue Williamson, om een bijzondere editie te maken. De werken werden gepresenteerd in de prestigieuze Queens Gallery in Bangkok en reisden vervolgens naar diverse Europese musea. Met de verkoop van de gelimiteerde oplagen hoopt Nefkens geld te werven voor de bestrijding van aids in Thailand. Voor het volgend jaar liggen de plannen al klaar: kunstenaar Joep van Lieshout ontwerpt een speciale container die gaat rondreizen met werken van Thaise en internationale kunstenaars. Die zullen na de exposities worden verkocht; de opbrengst is voor de aankoop van medicijnen voor kinderen met aids in Bangkok.

Nefkens woont in Engeland en brengt regelmatig tijd door in Barcelona en Bangkok. Nederland is een tussenstop voor afspraken en besprekingen. Dan houdt hij domicilie in de met schilderijen behangen lobby van het Amsterdamse Hotel de l'Europe. In zijn appartement in Barcelona hangt een klein werk van Robert Zandvliet, een foto van Jörg Sasse en in de ruime voorkamer een mooi schilderij van Bernard Frize. Nefkens zit ontspannen, maar alert op de bank. Zijn Franse buldog scharrelt onrustig snuivend rond, terwijl Xavier, de Spaanse fotograaf, in de weer is met zijn apparatuur. 'Overal en nergens', luidt het antwoord op de vraag waar Nefkens zich het meest thuis voelt.

Later in het gesprek zal hij zeggen: 'Het meeste voel ik mij thuis bij mijn vrienden. Ik heb altijd het gevoel gehad dat ik in het verkeerde land geboren was. Toen ik op mijn negentiende in Frankrijk kwam, wist ik wat ik miste.' In Nice, en later in de Verenigde Staten, studeert Nefkens communicatiewetenschappen. Hij werkt een tijd als radiocorrespondent in Mexico en schrijft in 1995 de sleutelroman Bloedverwanten, waarin hij herinneringen aan zijn jeugd - de onvoorwaardelijke liefde voor zijn broer, de band met zijn sensitieve en empathische vader en de relatie met zijn moeder - als een ware catharsis verwerkt. Met de toelage uit het familievermogen gaat hij zo prudent mogelijk om.

In 1999 verandert zijn leven drastisch. Na het advies van een goede vriend verkoopt hij zijn aandelen en stort zich op het verzamelen van hedendaagse kunst. In 2000, op zoek naar contacten in de museumwereld, ontmoet hij Sjarel Ex, dan directeur van Centraal Museum en nu van Boijmans van Beuningen. 'Ex was de enige museumdirecteur in Nederland die op dat moment met mij in zee wilde', zegt hij. Het is het begin van een vruchtbare samenwerking, die culmineert in het langdurig in bruikleen geven en exposeren van samenhangende delen van zijn H+F-collectie. Later volgen ook andere musea als Huis Marseille in Amsterdam, De Pont in Tilburg en het Domein in Sittard zulke afspraken.

Nefkens ziet zichzelf als een mecenas, een beschermheer van de kunsten en de kunstenaars. Door uit de anonimiteit te treden wil hij duidelijk maken dat particulieren een belangrijke rol kunnen spelen in het ondersteunen van de kunst. 'Om iets wezenlijks tot stand te brengen moet je de wereld ingaan en laten weten waar je voor staat.'




‘Meer om delen dan om verzamelen’
 
 
ArtAids

De ArtAids stichting werd in 2006 opgericht op initiatief van Han Nefkens. ArtAids gaat de strijd aan tegen AIDS, met de kracht van kunst als belangrijkste wapen. ArtAids nodigt vooraanstaande kunstenaars uit om op AIDS en aanverwante problemen geïnspireerd werk voort te brengen. Deze kunstwerken worden ingezet om mensen bewust te maken en hun betrokkenheid aan te moedigen.

Fundació Han Nefkens

De Han Nefkens Stichting is een non-profit organisatie die in 2009 in Barcelona is opgericht met als doel eigentijdse kunstwerken voort te brengen. Haar belangrijkste missie bestaat uit het stimuleren van scheppend werk in Barcelona, door internationale kunstenaars de mogelijkheid te bieden om kunstwerken te creëren en deze in de stad te laten zien en het bevorderen van andere aspecten van de hedendaagse creatie.

H+F

In 2000 begon Han Nefkens met het verzamelen van kunst die hij onderbracht in de H+F Collectie, genoemd naar hemzelf en zijn levensgezel Felipe. Sindsdien is hij niet alleen actief als verzamelaar maar ook als initiator van internationale kunstprojecten, vaak in samenwerking met musea en andere kunstinstellingen.